Tro rhai o gymoedd enwocaf de Cymru yw hi i groesawu Eisteddfod Genedlaethol Cymru eleni. Bydd Parc Ynysangharad yng nghanol Pontypridd yn gartref i dros 1,000 o weithgareddau a digwyddiadau o bob math rhwng 3 - 10 Awst 2024, gydag ambell beth hefyd yn cael eu cynnal yn y dref ei hun.
Mae rhaglen lawn o ddigwyddiadau artistig, cerddorol a llenyddol wedi ei chyhoeddi ac mae modd prynu tocynnau mynediad i’r maes a chyngherddau’r nos o wefan yr Eisteddfod.
Gydag Eisteddfod drefol daw cyfleodd lu i ddarganfod y fro tu hwnt i ffiniau’r Maes. Dyma ardal sydd â chyfoeth o hanes diwydiannol a diwylliant Cymreig cryf. Gyda’r Eisteddfod yn cael ei hariannu i raddau helaeth gan y cymunedau sy’n cynnal yr ŵyl, manteisiwch da chi ar y cyfleoedd i grwydro tu hwnt i’r Maes a chwrdd â chymeriadau’r cymoedd.
Profiadau Ponty a thu hwnt
Zip World Tower
Mae’r wifren sip â sedd gyflymaf yn y byd yn Zip World Tower. Wrth wibio ar y Phoenix o ben mynydd Rhigos cewch olygfeydd anhygoel ar draws Rhondda a Chwm Cynon. Mae’r Tower Coaster ac antur sip fach ar gyfer anturiaethwyr iau hefyd. Mae'r caffi ar y safle yn cynnig mwy o olygfeydd anhygoel a phrydau gwych i deuluoedd.
Lido Cenedlaethol Cymru
Mae tri phwll nofio yn adeilad rhestredig Gradd II Lido Pontypridd. Mae’n boblogaidd iawn gyda theuluoedd a nofwyr hamddenol o bob oedran felly mae’n well archebu eich tocynnau (rhesymol iawn) ymlaen llaw.
Taith Pyllau Glo Cymru - Parc Treftadaeth Cwm Rhondda
Mae Parc Treftadaeth Cwm Rhondda yn atyniad unigryw sy'n cyflwyno hanes diwydiannol y cymoedd a Chymru. Bydd plant yn mwynhau taith i’r pwll glo gyda chyn-löwr a theithio ar dram glo mewn profiad sinematig 4D. Rhaid gorffen y daith gyda chacen yng Nghaffi Bracchi, sydd hefyd yn gwerthu danteithion Chocolate House.
Amgueddfa Cwm Cynon a Pharc Gwledig Cwm Dâr
Mae gan Amgueddfa Cwm Cynon yn Aberdâr dair oriel, siop a chaffi, ac mae’n lle braf i ddod am dro ac i glywed mwy am hanes y cwm. Dwy filltir o’r amgueddfa mae Parc Gwledig Cwm Dâr - parcdir 200 erw gyda llwybrau a thraciau beicio, llynnoedd pysgota a pharciau chwarae i blant. Mae'r parc yn safle awyr dywyll hefyd, gyda’r sêr a’r cytserau i’w gweld yn glir ar noson ddigwmwl. Mae safle carafanio yn y parc hefyd.
Profiad y Bathdy Brenhinol
Mae'r Bathdy Brenhinol yn atyniad unigryw sy’n brofiad difyr i blant a theuluoedd. Mae gweithgareddau addysgiadol a rhyngweithiol sy'n apelio'n arbennig at blant, gan gynnwys cyfle i ddylunio eu darnau arian eu hunain a dysgu am hanes arian mewn ffordd hwyliog. Lle da i ddysgu a chwarae ar yr un pryd.
Amgueddfa Crochendy Nantgarw
Yn Nghrochendy Nantgarw y lluniodd William Billingsley borslen gorau'r byd. Ynghyd ag amgueddfa ddiddorol yn llawn cwpanau, soseri cywrain a mwy, mae gweithdai cerameg ac arddangosfeydd celf. Galwch draw i'r ystafell de glyd am baned a chacen hefyd.
Amgueddfa Pontypridd
Wedi'i lleoli mewn hen gapel sy'n dyddio'n ôl i 1861, mae Amgueddfa Tref Pontypridd yn wledd o ddarganfyddiadau hynod sy'n dangos hanes cyfoethog y dref. Yn eu plith mae eiddo personol Evan a James James - y tad a'r mab a gyfansoddodd anthem genedlaethol Cymru.
Parciau a Theithiau Cerdded
Mae llu o barciau a theithiau cerdded gwych sy’n cynnig cyfle unigryw i ddarganfod treftadaeth a thirwedd yr ardal.
Mae parc Barry Sidings yn enwog am ei lwybrau cerdded prydferth ag ardaloedd picnic. Mae ardal chwarae wych ar gyfer plant yn ogystal â llwybrau beicio mynydd i'r rhai sy'n chwilio am fwy o antur.
Mae Pen-pych ym Mlaencwm, un o dirnodau enwocaf cymoedd y de, yn sefyll ar ben uchaf Cwm Rhondda Fawr, gyda golygfeydd arbennig dros yr ardal. Gallwch naill ai gymryd llwybr cylchol o amgylch copa’r mynydd, neu ddringo’n syth i’r top ac yn ôl i lawr eto.
Mae Llwybr Treftadaeth Pontypridd yn daith 3.2km o hyd sy’n cychwyn yn Amgueddfa Pontypridd ac yn gorffen ym Marchnad Pontypridd, ac yn para tua awr.
Chwilio am rhywbeth mwy heriol? Mae taith gylchol Pontypridd, sy’n 12 milltir o hyd, yn cynnig golygfeydd hardd ar draws y cymoedd tua'r môr a thua Bannau Brycheiniog. Neu, dilynwch ôl traed yr hen seintiau ar Ffordd Pererindod Penrhys. Mae'r llwybr cyfan o Gaerdydd i Benrhys yn y Rhondda yn 21 milltir, ond mae wedi'i rannu'n chwe rhan hawdd sy'n cymryd ychydig oriau yr un.
Bwyd rhyngwladol rhagorol
Awydd camu yn ôl mewn amser? Ewch i gaffi eiconig Princes ym Mhontypridd. Teulu’r Gamborinis sydd wrth y llyw ers 1948 yn gweini cacennau enfawr a chroeso hyd yn oed yn fwy. Mae Café Royale a Café Fresco yn dda hefyd ac yn adlais o ddylanwad mewnfudwyr o’r Eidal i’r cymoedd ar ddiwedd y 19g.
Mae bwyty Janet's ym Mhontypridd yn cynnig profiad bwyta unigryw a chofiadwy. Mae’r fwydlen yn wledd o brydau o bob rhan o dde-ddwyrain Asia. Mae wedi ei leoli yng nghanol Pontypridd a’n boblogaidd iawn felly mae’n well archebu bwrdd ymlaen llaw.
Tu hwnt i Ponty mae parlwr hufen iâ Subzero yn Williamstown yn wych. Mae dewis eang o flasau unigryw, ffres a chreadigol ac mae'r staff wastad yn groesawgar.
Iechyd da!
Disgwylir rhaglen lawn o adloniant Cymreig traddodiadol a chyfoes yng Nghlwb y Bont, Llanofer Arms ac Alfred's ym Mhontypridd dros wythnos yr Eisteddfod.
Bydd cerddoriaeth fyw a pherfformiadau yng Nghlwb y Bont, clwb Cymraeg Ponty, tra bydd tafarn hanesyddol y Llanofer Arms, ble roedd Beirdd Clic y Bont yn cwrdd, yn cynnig awyrgylch clyd a chwrw lleol.
I dorri syched tu hwnt i’r Maes beth am daith i fyny’r cwm i ddistyllfa Penderyn? Mae’r wisgi enwog , sydd ar gael mewn dros 40 o wledydd, yn cael ei greu ger Hirwaun yng ngogledd Cwm Cynon. Mae taith ddistyllfa awr o hyd yn cynnwys sesiwn flasu ar y diwedd.
Prynu’n Lleol - cefnogi'r cymoedd
Yn Storyville ym Mhontypridd mae amrywiaeth o lyfrau a gemau bwrdd ar gyfer bob oedran. Mae The Toy Emporium yn lle da i danio dychymyg plant hefyd. I brynu nwyddau amrywiol ac am groeso cynnes y cymoedd ewch i siop Pete's ym Mhontypridd, mae’n enwog yn yr ardal!
Mae’r Siop Groggs ym Mhontypridd hefyd yn eiconig - dyma’r lle i brynu ffigurau cerameg sy'n portreadu chwaraewyr rygbi, cerddorion, a chewri Cymru.
Fe enillodd Treorci teitl Stryd Fawr Gorau’r DU yn 2019 a hawdd yw gweld pam. Mae bron i 100 o siopau ar y stryd fawr gyda chanran uchel yn siopau annibynnol.
Ar dy feic
I feicwyr, mae Llwybr Cynon yn dilyn afon Cynon o Hirwaun i Abercynon - cyfuniad braf o bentrefi cyfeillgar a llwybrau wedi’u hamgylchu â choed o tua 11 milltir.
Mae Llwybr Taf yn rhedeg drwy Rhondda Cynon Taf gan ddechrau yn Ffynnon Taf, ac yn mynd trwy Drefforest a Phontypridd ac ymlaen i Abercynon. I’r rhai heini yn eich mysg mae modd beicio'r holl ffordd i Fae Caerdydd! Am lwybr byrrach i goesau bach, rhowch gynnig ar lwybr Cymunedol Pentre'r Eglwys, sy’n mynd trwy goetiroedd a dolydd braf.
Darganfod mwy
Teithio i’r Eisteddfod
Teithio i’r Maes ar drafnidiaeth gyhoeddus yw’r opsiwn gorau os yn bosibl. Cynlluniwch eich taith gyda Traveline Cymru (chwiliwch am ‘Eisteddfod’) a dilynwch sianeli pwrpasol Croeso RhCT ar Facebook a X am y newyddion teithio diweddaraf.
Bydd gwasanaeth parcio a theithio rhwng 7am a hanner nos o ddydd Sadwrn 3 Awst i ddydd Sadwrn 10 Awst 2024 o'r lleoliadau canlynol:
- Abercynon (CF45 4UQ) - ar gyfer teithwyr o Ferthyr Tudful a’r gogledd.
- Y Ddraenen Wen (CF37 5AL) - ar gyfer teithwyr o Gaerdydd a’r de.
Mae map a mwy o wybodaeth ar sut i gyrraedd yr ŵyl ar gael yma.
Croeso Rhondda Cynon Taf
Am fwy o wybodaeth am yr ardal ewch i wefan Croeso Rhondda Cynon Taf.
